آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی در پایان جلسه درس خارج خود، نسبت به ربا و همچنین عواقب لقاح مصنوعی هشدار داد.

به گزارش پایگاه تحلیلی عترتنا / در محضر علماء: آیت‌الله محمدجواد  فاضل لنکرانی، ۲۶ آذرماه در سخنانی در درس خارج خود به مناسبت هفته پژوهش، با اشاره به وجود فقه سیاسی در اسلام، افزود: اگر واقعاً اسلام دارای حکومت نبود، چه فرقی بود که بعد از پیامبر اکرم چه کسی بر مسند بنشیند؟ ‌هر کسی باشد، فرقی ندارد؛ باید بگوییم مردم را باید به مسائل معنوی و عبادی دعوت کرد و کاری نداشته باشید چه کسی حاکم است؛ آیا این می‌شود دین؟! به نظر من، هیچ امام معصومی نیست، جز اینکه درباره حکومت در دین حرف و مطلب دارد و از تمامی امامان در این باره روایت داریم. وقتی دین دارای حکومت است، حکومت هم مبتنی بر سیاست است، لذا فقه سیاسی و فقه حکومتی به میدان می‌آید.

آیت‌الله فاضل لنکرانی بیان کرد: بحمدالله قدم‌های خوبی تاکنون برداشته شده، اما تا نتیجه فاصله داریم و حوزه امروز باید به این سمت حرکت کند که ابعاد فقه سیاسی را کاملاً مشخص کرده و به جامعه بشری و مسلمین ارائه دهد. تقاضا می‌کنم که حتماً بحث قاعده الزام را ملاحظه کنید؛ این قاعده به‌گونه‌ای است که اگر مورد توجه قرار نگیرد، اصلاً راه برای ارتباط مسلمان با غیرمسلمان از جهت دینی روشن نخواهد شد! قاعده الزام یکی از قواعد فقه سیاسی است که فقهای متقدم آن را فقط در یک مورد جزئی و یک فرع جزئی تطبیق کرده‌اند، مرحوم آقای خویی برای آن ۱۱ فرع ذکر کرده است و ما نیز در کتاب قاعده الزام، ۴۰ فرع برای آن ذکر کردیم؛ فروع دیگری نیز هست که باید یافت شود و مورد بررسی قرار گیرد.

استقبال از فضای باز علمی

وی افزود: نکته دیگری که در حوزه پژوهش بایستی مد نظر قرار گیرد، این است که فضای علمی باید مقداری باز باشد، یعنی اجازه دهند که اهل فکر و نظر حرفشان را با استدلال و با پشتوانه علمی محکم بیان کنند، بعد در همین فضای علمی مورد نقد قرار گیرد. هیچ اشکالی ندارد اگر کسی ادعا می‌کند اسلام حکومت ندارد، اجازه داشته باشد و میدان پیدا کند که حرفش را بزند. نباید بلافاصله او را با تهمت و نسبت‌های ناروا از میدان خارج کرد؛ بلکه باید استقبال کرد و اشکالات نظرش را به صورت علمی و در فضای مناظره و گفتگو ذکر کرد.

وی ادامه داد: در مباحث علمی نمی‌توان جلوی فکر و علم را گرفت. امروزه اگر نگذاریم حرفی زده شود، صاحب آن حرفش را می‌نویسد و در فضای مجازی مطرح می‌شود و اگر در این فضا هم مجال پیدا نکند، بالاخره نوشته او ده سال دیگر، کمتر یا بیشتر در دست عده‌ای قرار می‌گیرد. چه اشکال دارد به جای اینکه چند سال بعد مطرح شود، همین امروز نظرش را در یک کرسی آزاد و به دور از هیاهو و هواپرستی مطرح کند؟

رد انتساب حجیت قرآن به روایت حفص

وی بیان کرد: البته از این مسئله نباید غافل بود که بعضی به دنبال شهرت هستند و درصدد هستند هر روز حکمی از احکام اسلام و ضرورتی از ضرورت‌ها را انکار کنند. به عنوان مثال یک روز بگویند روایات شیعه اسرائیلیات است، یک روز بگویند قرآن به روایت حفص از عاصم است که شخصی فاسق است! مغالطاتی را در فضای مجازی بیان می‌کنند که فقط اهلش می‌فهمند! در مورد این افراد مسئله طور دیگری است. نباید به آن‌ها میدان داد و بلکه باید با آنان برخورد کرد. بنابراین، از نکات مهم در عرصه پژوهش، لزوم ایجاد فضای آزاداندیشی و اجازه طرح مباحث نو در حوزه‌های علمیه و در کنار آن، آمادگی لازم جهت پاسخگویی به شبهات احتمالی ناشی از آزاداندیشی است.

فاضل لنکرانی اضافه کرد: مطلب دیگر این که پژوهش‌هایی که صورت می‌گیرد، باید از چند شاخصه برخوردار باشد؛ یکی اینکه به صورت کارهای تکراری و موازی نباشد؛ اینکه مطلبی در کتاب‌های مختلف آمده است را یک‌جا جمع کنیم، پژوهش نیست! بین پژوهش و جمع‌آوری خیلی فرق است. پژوهش همان‌طور که رهبری معظم انقلاب هم مکرر فرمودند و از مطالبات ایشان از حوزه‌های علمیه است، اینکه حوزه و پژوهشگران آن به دنبال «تولید علم» باشند؛ یعنی آیات، روایات و مبانی فقهی با دقت عمیق‌تر بررسی شود و از دل آن حرف جدیدی بیرون بیاید که بنیان و پشتوانه علمی داشته باشد.

وی ادامه داد: به عبارت دیگر، از «ضروریات پژوهش، اهتمام به پژوهش‌های راهبردی و کاردبردی در کنار پژوهش‌های بنیادین» است. من عرض می‌کنم امروز بهترین زمان برای پژوهش است، شرایط آماده است، موضوعات فراوان است، در مباحث اعتقادی، مباحث اخلاقی و فقهی موضوعات فراوان داریم که باید نسبت به آن‌ها کار علمی صورت گیرد؛ امروز اگر طلبه‌ای فقط به خواندن کتاب و به دنبال آن دادن امتحان و گرفتن نمره اکتفا کند، اشتباه کرده است و این، برای او خسارت بزرگی محسوب می‌شود. وقتی عمر آدم تمام می‌شود، از خود سؤال کند که در مسیر حرکت علم چقدر سهم دارد؟ و بعد پاسخ دهد: هیچ! انسان باید در سرعت بخشیدن به علم و رشد آن و در یک سخن در فتح قواعد جدید سهم داشته باشد و مشکلات یک بحث علمی را بتواند حل کند.

ربا و تورم‌ و بدبختی‌

استاد حوزه تصریح کرد: متأسفانه امروزه یکی از تهمت‌هایی که به حوزه‌های علمیه زده می‌شود، این است که می‌گویند با این درس‌ها چه گره‌ای از کارهای این نظام را حل می‌کنید؟ اتفاقاً حرف ما این است که شما اگر به آنچه که فقه می‌گوید درست عمل کنید، بسیاری از این مشکلات را ندارید. چه مقدار مسئولین با فقه و آنچه که دین مطرح می‌کند، آشنایی دارند؟ افراد زیادی هستند که از آن اطلاع ندارند و از آن طرف فکر می‌کنند افراد در حوزه تکرار مکررات دارند و حرف‌های هزار سال پیش را تکرار می‌کنند! در بانکداری، فقه می‌گوید قوانین نباید به‌گونه‌ای باشند که مستلزم ربا باشند؛ ربا امروز این تورم‌ها و بدبختی‌ها را به وجود آورده است.

هشدار نسبت به عواقب برخی روش‌های لقاح مصنوعی

وی با هشدار نسبت بع عواقب برخی روش های لقاح مصنوعی افزود: می‌گویند در مجمع تشخیص مصلحت نشستیم و به این نتیجه رسیدیم که اگر جریمه دیرکرد گرفته نشود، نظام بانکداری مختل می‌شود! به حرف دین گوش نکردند. یا در مسئله تلقیح مصنوعی، ما حدود ۱۶ سال پیش کتابی در این زمینه نوشتیم که در آن زمان ۱۰ روش و راه برای تلقیح مصنوعی وجود داشت و هم‌اینک شیوه‌های جدید دیگری نیز وجود دارد،.در این‌باره نظر کسی را که معتقد است تلقیح مصنوعی مطلقاً حلال است، از هر کسی نطفه بگیرند و در رحم هر کسی بگذارند، مانعی ندارد، می‌پذیرند و به نظر ارکان فقها توجه نمی‌کنند. یکی از نگرانی‌های آینده این است که بنده حتی در این‌باره پیام هم دادم، و آن این که در آینده با افرادی مواجه می‌شویم که نه پدر و مادرشان مشخص است و نه برادر و خواهر و فامیل‌شان؛ و این خطر بسیار بزرگی است.

وی تأکید کرد: بنابراین، در مباحث مختلف و حوزه‌های گوناگون فقه و به ویژه‌ فقه‌های تخصصی، لازم است پژوهش‌های بدیع و کارآمدی صورت بگیرد و در این راستا، لازم است که در حوزه‌ مدیریت پژوهش‌ها انسجام لازم صورت پذیرد و ابعاد نظام مدیرت پژوهشی به خوبی مد نظر قرار گیرد. در انتها، امیدواریم آینده روشن‌تری برای حوزه‌ها و پژوهش‌های حوزوی شاهد باشیم.

*ایکنا

پایان پیام/.

شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام  / کانال ایتا  / کانال سروش  / پیچ اینستاگرام

دیگر مطالب سرویس در محضر علماء را اینجا کلیک نموده و بخوانید