زمان مطالعه: ۴ دقیقه
آیه ۲۶ سوره نور یک اصل کلى را مطرح مىکند که در انتخاب همسر باید دقت کرد و اصل را بر ایمان و پاکدامنى گذاشت، نه زیبایى و ثروت!
به گزارش عترتنا / قرآن: خانواده بهعنوان اولین نهاد اجتماعی نقش تاثیرگذاری در توسعه ایفا میکند بهطوریکه تمام جوامع سنتی و پیشرفته همواره بهدنبال راهکارهایی برای ارتقای کارکرد خانواده و اعضای آن هستند. در این راستا بهنام فروتننیا، نویسنده و پژوهشگر لرستانی، در یاداشتی به این موضوع پرداخت که در ادامه از نظر می گذرد.
علوم جدید روانشناسی و جامعهشناسی با انجام پژوهشهای میدانی در خصوص آسیبهای اجتماعی به این واقعیت رسیدهاند که ریشه ناملایمات فردی و اجتماعی و کجرویهای جامعه ریشه در تربیت خانواده و انسجام خانواده دارد.
شاید تاکنون دانشمندان به یک برنامه منسجم تربیتی دست نیافته و با تجویز برخی راهکارهای تربیتی و تقویت قوانین حمایت از خانواده در بعضی از شاخصها موفق بودهاند.
عدم اجرای راهکارهای قرآنی در تشکیل خانواده در جامعه
در جامعه کنونی بهدلیل عدم اجرای راهکارهای قرآنی در تشکیل خانواده، نحوه انتخاب همسر، نادیده گرفتن حقوق و تکالیف متقابل اعضای خانواده کارکردهای خانواده دچار چالشهای فراوان شده است؛ از طرفی سیستم جهانی شدن و رشد روزافزون تکنولوژی، مرزهای فرهنگی را در نوردیده تا آنجا که شرایط برای تدوین برنامه تربیتی دشوارتر شده اما نسخههایی که از سوی استعمارگران فرهنگی برای استیلا بر جوامع جهانی و کسب سود از این طریق اعمال شده روز به روز بر سختی این شرایط میافزاید. دستگاههای فرهنگی و متولیان امر نیز تاکنون موفق به جایگزینی برنامههای مقابلهای با این تهاجم فرهنگی خطرناک نشدند و یا برنامههای تدوین شده از کارآمدی و اثربخشی کمتری برخوردار بودهاند در حالیکه هدف اصلی غرب فروپاشی خانواده در کشورهای در حال توسعه بهویژه ایران است و بسیاری از خانوادهها هنوز شیوه مناسب تربیتی را اتخاذ نکردهاند! حال سؤال اساسی اینجا مطرح میشود خانوادههای ایرانی تا چه اندازه در تأسیس، حفظ و تربیت اعضا به دستورات قرآنکریم و سیره اهلبیت(ره) تأسی مینمایند.
خلقت بشر به صورت زوج
قرآنکریم با نگاهی متفکرانه بهعلت خلقت بشر بهصورت زوج در سوره روم آیه ۲۱ به این موضوع اشاره میفرماید: و از نشانههای او اینکه همسرانی از جنس خود شما برای شما آفرید، تا در کنار آنها آرامش یابید و در میانتان مودت و رحمت قرار داد.
قرآن اولین پیام و هدف آفرینش جفت انسان را آرامش و مهربانی ذکر میکند و این نقطه عطف و شروع تشکیل خانواده است در آن نشانههایی است برای گروهی که تفکر میکنند.
رحمت و مودت موجب میشود که در جامعه کوچک خانواده، مرد کمر به رفع احتیاجات همسر و فرزندانش ببندد و زن نیز در این مسیر یار و یاور او باشد و همین رحمت و محبت موجب میشود که زن و مرد هر دو بهواسطه ضعف و کوچکی و عجز فرزندانشان آنها را حمایت کرده و در حفظ و تربیت آنها بکوشند؛ نظیر همین مودت و رحمت در اجتماع بزرگ شهری و میان افراد جامعه مشاهده میشود که در اثر آن غنی به فقیر کمک میکند تا بهواسطه رحمت او فقیر بر احتیاجات خود نایل شود، اما در اینجا سیاق فقط ناظر به مودت و رحمت خانوادگی است و در آخر میفرماید: همانا در این امر آیاتی برای گروه اهل تفکر وجود دارد، چون وقتی انسان درباره اصول تکوینی خویش تفکر کند و ببیند که خداوند چگونه میل به ازدواج را در نهاد او قرار داده و میان او و همسرش محبت و مهربانی برقرار نموده، تا کانون خانواده شکل بگیرد و بهواسطه آن اجتماع بشری به ثبات برسد و نوع بشر تداوم بیابد.
انتخاب همسر از دیدگاه قرآن
قرآن کریم در آیه ۲۶ از سوره نور به نکاتی اشاره میکند که اولین شاخصهای همسرگزینی برای مردان و زنان است به تعبیری انتخاب شایسته از دیدگاه قرآن و دین اسلام توجه به ایمان و اعتقادات دینی افراد است قرآنکریم در این آیه میفرماید: زنان ناپاک از آن مردان ناپاکند، و مردان ناپاک نیز به زنان ناپاک تعلق دارند؛ و زنان پاک از آن مردان پاک، و مردان پاک از آن زنان پاکند.
آیه ۲۶ سوره نور اصل کلی برای انتخاب همسر
این آیه یک اصل کلى را مطرح مىکند که در انتخاب همسر باید دقت کرد و اصل را بر ایمان و پاکدامنى گذاشت، نه زیبایى و ثروت. بنابر این معناى آیه این نیست که اگر مردى یا زنى خوب بود حتماً همسرش نیز خوب بوده و مشمول مغفرت و رزق کریم شود، زیرا قرآن، ملاک ورود در بهشت را ایمان و تقوا و عمل صالح مىداند و لذا با اینکه حضرت نوح و لوط، طیب بودند، اما همسرانشان از خبیثات و دوزخىاند کمااینکه کلمه «طیب» بهمعناى دلپسند و مطلوب است و در قرآن در توصیف مال، ذریه، فرزند، غذا، مسکن، درخت و تحیت آمده است و در مقابل آن کلمه «خبیث» است که آن هم براى مال، انسان، همسر، سخن، عمل و شجره بهعنوان وصف مطرح شده است.
یکی از مهمترین انتخابهای انسان در زندگی، انتخاب همسر است؛ زیرا بدین وسیله، به تشکیل خانواده میپردازد و این امر در زندگی شخصی، اجتماعی و تربیت فرزندان تأثیر بسزایی دارد. اهمیت این انتخاب بهقدری است که میتوان سعادت و رضایت و نیز ناکامی و حسرت آدمی را در زندگی به چگونگی این انتخاب مربوط دانست.
دو عامل مهم ازدواج موفق
ازدواج موفق و تشکیل یک خانواده پایدار و مستحکم، به دو عامل مهم و اساسی بستگی دارد که نخستین آن کفویت؛ یا وجود تناسب، همشأنی و همطرازی نسبی میان زن و شوهر؛ و تفاهم بهمعنای همدیگر را فهمیدن و علت رفتارهای همدیگر را درک کردن است.
جوان مسلمان ایرانی باید باور کند که همسرگزینی بر اساس معیارهای اسلامی و قرآنی است که زوجها را از فواید شگفتانگیز ازدواج بهرهمند خواهند ساخت و با ارضای نیازهایشان، در بستر عقلانیت و معنویت، همراه با تفاهم و همدلی به آرامش خواهند رسید. اینجاست که کلام نورانی رسول گرامی(ص) درک میشود که میفرمایند: «هر کس ازدواج کند نیمی یا دو سوم دین خود را به چنگ آورده است. پس در بقیه آن پرهیزگاری پیشه سازد».
دین مبین اسلام و رسالت قرآن و پیامبرش سعادت و خوشبختی مردم و جامعه است بر این اصل در ادامه توصیههای قرآنکریم اصول اولیه همسرگزینی در اسلام با عنوان ۱۰ توصیه بهعنوان سیره اهلبیت و قرآن بیان میشود؛ فضایلی چون ایمان، حُسن خُلق، پارسایی، پاکدامنی، هوشمندی، سلامت جسمانی، سلامت جنسی، اصالت خانوادگی، همکفوی که در صورت رعایت موارد خانواده از استحکام لازم برخوردار میشود. بهعبارتی زیربنای خانواده در گرو انتخاب قرآنی همسر است.
پایان پیام/.
شبکه های اجتماعی عترتنا: کانال تلگرام / کانال ایتا / کانال سروش / پیچ اینستاگرام
دیگر مطالب سرویس خانواده عترتنا را اینجا بخوانید